Mattijs Manders, de man die zijn baas voor de rechter daagde

Hij ontsloeg de trainer, zag sponsors boos vertrekken en zag zich genoodzaakt om clubeigenaar Wang Hui voor de rechter te dagen. Ja, een memorabel jaar was het wel.

Als er een onderscheid bestaat tussen Hagenaars en Hagenezen, is hij van de eerste soort. Een directeur die zich weleens erover verbaast dat er businessclub-leden van ADO Den Haag dansen op knetterharde Hollandse hits, die zelf meer heeft met de jazz-zangeressen in de andere sponsorlounge in het Kyocera Stadion.

Nu zit Mattijs Manders aan de lange tafel in de senaatskamer van de Haagse club, een bestuurskamer met het interieur van een Britse gentlemen’s club, met lambrisering aan de wand en stoelen bekleed met ribfluweel. Een bestuurder die opgelucht is dat ADO zich heeft gehandhaafd in de eredivisie en die beseft dat een groot probleem is afgewend, gelet op het dreigende tekort van 3,5 miljoen euro.

„Laat ik zeggen dat de animo uit China dan een stuk minder was geweest. Wij bouwen aan een gezonde club. Daar hebben we tijd voor nodig. Men denkt soms dat we hier ijzer met handen breken, dat we even twee miljoen ophalen. Kom op.”

Het was een tumultueus jaar. Dick Advocaat trad rond de seizoenstart al terug als adviseur, sponsoren zegden op en de prestaties vielen dermate tegen dat ADO in februari afscheid nam van trainer Zeljko Petrovic. Vervanger Fons Groenendijk hield ADO in de eredivisie. Het meest opmerkelijk waren de rechtszaken die Manders aanspande tegen de Chinese grootaandeelhouder vanwege het niet nakomen van een afgesproken betaling van 2,5 miljoen euro. Tweemaal haalde hij zijn gelijk.

Hoe blijft u hoffelijk in een tijd dat de achterban Wang het liefst ziet vertrekken?

„Met alle respect naar vorige eigenaren, maar UVS [United Vansen Sport, waar Wangtopman is, red.] is de enige partij die zoveel geld in ADO steekt. Al moet ik nu oppassen dat ik mezelf niet tegenspreek, aangezien ik degene was die een rechtszaak tegen hem aanspande. Maar ik moest wel. We balanceerden langs de rand van de afgrond en behalve eigenaar is UVS ook debiteur. En als debiteur moet je betalen. Punt. Altijd heb ik mezelf de vraag gesteld: snap ik het zelf nog? Kan ik hem met droge ogen ontmoeten? Ik vond van wel.”

Hoe kondigde u die rechtszaken aan?

„Dat gaat via de advocaat. Je komt niet zelf aan met zo’n envelop. Maar natuurlijk, de relatie was toen heel slecht. De Chinezen snapten weinig van de processen. Wel begrijpen ze goed dat ze een document hebben getekend dat ze ADO moeten betalen. Ik verplaats me ook in hen: doen wij alles goed? Ik spreek bijvoorbeeld bewust niet over Wang maar over UVS, omdat Wang niet meer is dan een representant. Zo heb ik de angel uit de hetze tegen hem willen halen. En in plaats van te vragen wat zij willen, kunnen we ook vragen: wat kunnen wij voor jullie betekenen?”

Is die vraag nooit gesteld?

„De vraag stellen is niet voldoende. Zij zijn pioniers, hè. Zij weten dat hun president een wereldnatie van China wil maken in het voetbal en hebben daarop voorgesorteerd, zonder dat ze in detail een plan hadden uitgewerkt. Andersom is UVS ADO overkomen. Het was niet meer dan een mededeling waar je geen invloed op hebt, ook al hadden we achteraf betere afspraken kunnen maken. Bijvoorbeeld dat project met het uitzenden van trainers naar Binnen-Mongolië, daarvan kun je je afvragen of dat allemaal goed was.”

Jullie wierven trainers in Nederland, gaven hun een trainingspak en lieten hen in China de visie van ADO verkondigen.

„Wij zijn een voetbalclub, met een eerste team en jeugd. Daarin zijn we goed. We zijn geen organisatie die trainers moet werven. Dat kun je niet verwachten, maar dat is wel gebeurd. Uit China kregen we kritiek: de coaches zijn niet goed genoeg. Terwijl hun weer werd verweten dat ze te weinig betaalden [minimumloon, red.]. Ik geloof meer in het opleiden van Chinese trainers in Den Haag. Niet dat ik de illusie heb dat ze dan alles weten, maar ze doen wel kennis op. Vervolgens ga je weer met twee of drie man die kant op. Zelf ben ik net terug uit China, ben onder meer bij de club Beijing Guoan geweest. Li Ming is daar directeur, de Johan Cruijff van China. Zijn zoontje speelt bij ADO.”

Dat weet niet iedereen?

„Kijk, ADO wordt na Ajax en Feyenoord het meest genoemd in China, maar daar doen we niks mee. Dat de zoon van Li Ming hier speelt, zou in China wereldnieuws kunnen zijn, ook al weet ik niet of hij dat zelf wil. Li wil niets liever dan talenten onderbrengen bij ADO. Ik geloof ook meer in zulke kleinschalige projecten dan een eigen voetbalschool in China – dat doet iedereen. Bayern München, Real Madrid. Iedereen wil een graantje meepikken, maar niemand weet precies hoe.”

„Ik begrijp het sentiment dat we beter afscheid kunnen nemen van de Chinezen, maar tegelijk hebben we nog geen procent benut van de potentie van het eigenaarschap. Het heeft meer potentie dan, met alle respect, drie Haagse investeerders die uit emotie betrokken zijn.”

Hoe levert dit ADO dan geld op?

„Vergis je niet dat Chinezen erg tegen ons opkijken. Als land zakken we af op de FIFA-ranking, maar zij scharen ons bij landen als Engeland, Italië en Spanje. Chinese bedrijven willen daar iets mee, ze weten alleen niet wat. Shirtreclame alleen is onvoldoende. Je hebt die Chinese connectie nodig, één of twee Chinese spelers in je team. Dan krijg je exposure. Als je dan een camera aan de andere zijde zet, kun je de helft van de boarding aan Chinezen verpanden. Of je laat Chinese reclame projecteren over je reguliere borden, dat is al mogelijk.”

Bespiegelingen over financiën in het voetbal deelde Manders jaren geleden al. Rond 2010 schoof hij namens zijn werkgever Graydon aan in de talkshow Voetbal International, voor weetjes en inzichten vanaf de bar. Meerdere clubbestuurders benaderden hem voor een functie, onder wie Mark van der Kallen, toen eigenaar van ADO. Manders werd directeur, maar trok zich na enkele maanden terug.

Hoe ging dat toen ? U was ambitieus.

„Ik kwam erachter dat zijn bedrijven zo verweven met ADO waren dat ik geen controle had over het bedrijf waarvan ik directeur was. Wij nemen auto’s af van zijn bedrijf. Maar als een ander een betere deal biedt, moet je die kunnen sluiten.”

U had een goede deal.

Aarzelend: „Nou, dat doet niet ter zake. Maar als je elke keer discussie zal krijgen, moet je iemand neerzetten die verantwoordelijk is voor jouw zaken. Ik vond mezelf niet de juiste persoon voor die constellatie. Mark en ik drinken nu gewoon nog een wijntje.”

Er wordt vaak gezegd dat Van der Kallen van iedereen het meest heeft geprofiteerd van de China-deal. In plaats van zes kreeg hij bijna tien miljoen.

„Dat weet ik niet, het verhaal wil dat hij van zijn aandelen af moest. Hij heeft ze goed verkocht en ik denk dat hij eraan heeft verdiend, als ik eerlijk moet zijn.”

Beschouwen de Chinese aandeelhouders hun investering als weggegooid geld?

„Nee, zeker niet. Qua cash waren het verloren jaren, qua ervaring niet. Het was leergeld, we weten nu hoe dingen niet moeten. Ze zullen alleen niet weer even tien miljoen overmaken. Ze hebben het gevoel gekregen dat we alleen naar hen toekomen als er geld nodig is. Daar wil ik vanaf. De huidige situatie is alleen nog niet opgelost, we hebben nog een duwtje nodig richting volgend seizoen. Door het gedoe zijn er sponsoren afgehaakt.”

De beoogde sponsorbaten vielen ruim een miljoen euro tegen.

„Er zijn veel bedrijven geweest die zeiden dat ze geen zin hebben in gedoe, en dat ze even twee jaar wachten. Als alles negatief is, denk je wel tien keer na voor je je naam aan een club verbindt. Dat een rugsponsor StarBalm zich boos terugtrekt, kost ons een ton. Is een gemiddelde speler in de eredivisie, hè. Er zat ook niks in de pijplijn toen ik hier vorig jaar kwam. Er was bezuinigd op de commercieel directeur en twee andere commerciële medewerkers waren weggevallen.”

Terwijl het China-dossier veel tijd vereist, probeert Manders het stadion vol te krijgen en zoveel mogelijk volk te binden. Tegelzetters uit volkswijken én de directeuren bij multinationals om de hoek. Nu overweegt hij sponsorconcepten aan te passen. De chique lounges met een jazzzangeres na afloop zijn voor sommige sponsors te duur, terwijl de Hollandse hits in de reguliere businessclub diezelfde mensen zouden kunnen afschrikken.

Ondertussen krijgt hij verplichte hulp van de bestuurlijke experts Ben Knüppe en Job van der Have, die door de Ondernemingskamer zijn aangesteld als respectievelijk voorzitter van de raad van commissarissen en (tijdelijke) beheerder van de aandelen. ADO betaalt hun salarissen.

Geeft u dat een dubbel gevoel? Dat u zelf betaalt voor de hulp.

„Hun salaris is geen thema. Wij zijn naar de ondernemingskamer gegaan en hebben daar onze zin gekregen. Daar werd ook geoordeeld dat het schortte aan onze corporate governance. Dan moet je niet zeuren als je daar zelf in moet investeren. Ze brengen veel rust en proberen uit te zoeken of er nog een toekomst is met UVS. Zij zeggen van wel. We hebben samen ruzie gemaakt, nu moeten we het samen oplossen.”

Als ADO nooit geld had uitgegeven dat nog moest binnenkomen, was er nooit zoveel onrust geweest?

„Dan was het niet zoals het nu is. Wij hebben in euforie dingen gedaan die we anders nooit hadden gedaan. Toen Wang kwam, voor mijn tijd, en het had over de Champions League en een tweede ring, dacht iedereen dat de zilvervloot binnenkwam. Mede door die vooruitzichten heeft ADO geïnvesteerd in de jeugdopleiding en een aantal spelers gehaald [Mike Havenaar, Ruben Schaken, Eduard Duplan, Tom Beugelsdijk, red.] met relatief hoge salarissen. Ik vind het vervelend te praten over de periode dat ik hier zelf niet was, maar de fout van ADO was wel om hen voor twee tot drie jaar te binden. Dat is niet het probleem van de spelers, laat dat duidelijk zijn, maar we proberen dat nu wel te repareren.”